Współwłaściciel pojazdu, choć nie zawsze pozostaje w centrum uwagi po kolizji, dysponuje szeregiem praw i możliwości, które pozwalają mu chronić swoje interesy. Wiedza na temat procedur ubezpieczeniowych, podziału kosztów czy źródeł odszkodowania może okazać się kluczowa dla uniknięcia sporów oraz zachowania finansowej równowagi po zdarzeniu drogowym.
Definicje i zakres uprawnień współwłaściciela
Właściciel pojazdu to osoba wpisana w dowodzie rejestracyjnym jako główny właściciel, natomiast współwłaściciel to podmiot, który posiada udziały w prawie własności pojazdu równocześnie z innymi osobami. W praktyce może to być:
- małżonek wpisany razem z partnerem,
- firma współdzieląca flotę samochodową z pracownikiem,
- rodzeństwo lub wspólnicy inwestujący w auto.
Bez względu na to, czy współwłaściciel korzysta z pojazdu na co dzień, czy traktuje go jako inwestycję, jego udział daje mu prawo do:
- udziału w decyzjach o wyborze ubezpieczyciela i rodzaju polisy,
- domagania się informacji o przebiegu postępowania likwidacyjnego,
- zgłaszania roszczeń bezpośrednio do ubezpieczyciela.
Procedura likwidacji szkody – udział współwłaściciela
Po kolizji kierowca (najczęściej właściciel pojazdu) zgłasza szkodę do zakładu ubezpieczeń. Również współwłaściciel ma prawo wziąć udział w procesie likwidacji szkody:
- ___Zgłoszenie szkody___ – współwłaściciel może samodzielnie powiadomić ubezpieczyciela o zdarzeniu, jeżeli została zawarta umowa uprawniająca wszystkich współwłaścicieli do zgłaszania szkód.
- ___Dostarczenie dokumentów___ – dysponuje prawem do przekazania dodatkowych dowodów, zdjęć lub ekspertyz potwierdzających wysokość szkody.
- ___Obecność przy oględzinach___ – może uczestniczyć w oględzinach pojazdu przez rzeczoznawcę, by mieć wpływ na ocenę kosztów naprawy.
Przepisy prawne warunkujące działanie
Zgodnie z Kodeksem cywilnym, każdy współwłaściciel może wykonywać swoje uprawnienia indywidualnie, o ile umowa czy regulamin floty nie stanowią inaczej. Warto zwrócić uwagę na paragrafy dotyczące:
- zadośćuczynienia za doznane szkody niemajątkowe;
- proporcjonalnego podziału kwoty odszkodowania między współwłaścicieli;
- możliwości regresu.
Podział kosztów i dochodzenie roszczeń
Gdy ubezpieczyciel przyznaje kwotę, która pokrywa naprawę, pojawia się pytanie o rozkład tej sumy między współwłaścicieli. Sytuacja komplikuje się, gdy udziały w prawie własności są nierówne lub gdy do kolizji doszło z winy jednego z posiadaczy auta.
Ważne kwestie:
- Udziały procentowe – odzwierciedlają, w jakim stopniu każdy współwłaściciel partycypuje w kosztach i zysku z odszkodowania.
- Wina uczestników – odpowiedzialność za spowodowanie szkody może obciążyć jednego z współwłaścicieli, jeżeli to on był sprawcą, co otwiera drogę do działań regresowych.
- Regres ubezpieczeniowy – ubezpieczyciel może dochodzić zwrotu wypłaconego odszkodowania od osoba(t) odpowiedzialnej(ych) za kolizję.
Formy rozliczeń
- Bezpośrednie przekazanie środków przez ubezpieczyciela do warsztatu i późniejszy obustronny podział środków.
- Wypłata zwrotna na konto głównego właściciela, który proporcjonalnie przekazuje część środków pozostałym współwłaścicielom.
- Indywidualne wystąpienie każdego ze współwłaścicieli z osobnym roszczeniem o część kwoty odszkodowania.
Zapobieganie konfliktom i praktyczne wskazówki
Aby uniknąć sporów po kolizji, warto przed zdarzeniem zadbać o:
- Jasno określoną umowę współwłasności z podziałem udziałów i obowiązków.
- Uzgodnienie rodzaju polisy, zwłaszcza czy będzie to autocasco obejmujące wszystkich posiadaczy.
- Procedury postępowania na wypadek szkody – kto gdzie i kiedy zgłasza, jak dzielone są faktury.
W praktyce pomaga także prowadzenie wspólnego dziennika zdarzeń, w którym każdy z współwłaścicieli zapisuje datę i przebieg użycia pojazdu oraz ewentualne zdarzenia, co przyspiesza późniejsze rozliczenia.
